11. Sınıf Psikoloji Psikolojinin Temel Süreçleri 4

Güney Kaliforniya’da çok sık deprem meydana gelmektedir. Oraya yeni giden bir kişi, ilk zamanlarda bu durumun kendisini olumsuz etkilediğinden yakınabilir. Ya da kutuplara giden biri, sürekli güneş ışığında yaşamak zorunda kalınca, uyku probleminden şikayet edebilir. Hayatın rutin akışı bozulduğu zaman, önce fizyolojik düzen sonra psikolojik yapı bozulabilir.

Bu durum organizmanın göstereceği aşağıdaki tepkilerden hangisiyle çözülebilir?

Müzik sesi yüksek olan mekanlarda; “içerdeki sese, uzun süre maruz kalındığında, işitme kaybına neden olabilir” uyarısını görürsünüz. Bu ortamdaki iletişim ancak; insanların kulaklarına eğilip birbirine bağırmasıyla gerçekleşebilmektedir. Ancak dışarı çıkıldığında hala aynı davranışa maruz kalırsanız, rahatsız olup 1 adım geriye çekilmek zorunda kalabilirsiniz.

Bireyin rahatsız olup, geri çekilmesinde etkili olan psikolojik süreç aşağıdakilerden hangisidir?

– Gözlük kullanan birinin, gözünde duran gözlüğü araması

– Kesimhanede çalışanların, zamanla kötü kokuyu duymaması

– Kendine sürekli haksızlık yapılan birinin, zamanla daha az tepki vermesi

– Doktorların tıp eğitimde gördükleri kadavra korkusunu bir süre sonra duymaması

Verilen örneklerin sıralı kavramsal ifadeleri aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Değişik büyüklükte bir düzine kareye, uzun süreden beri bakıyor olduğumuzu farz edelim. Belli bir süre geçtikten sonra, bize küçük bir kare gösterildiğinde bunu zihin ilk anda gerçek boyutundan daha küçük algılayacaktır. Zira beyin belli türden uyarıcıya uzun süre maruz bırakıldığında, ortama alışır ve ölçütlerini girdiği her yeni ortama göre yeniden düzenler.

İnsan algısının, ortama göre değişmesine etki eden faktör aşağıdakilerden hangisidir?

Organizmanın gösterdiği duyusal uyumun kendisine hayati açıdan pek çok yararı dokunmaktadır. Ancak bazı durumlarda; organizma, uyarıcıya uzun süre maruz kalacağı- nı bilse dahi, uyum gösterememektedir. Bu durum aslında organizmanın sağlığını korumaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu bilgiyi destekleyici bir örnek olarak verilebilir?

Organizmanın alıştığı bir uyarıcının şiddetinde ya da özelliğinde bir değişiklik olduğunda ona karşı normal halinden daha duyarlı olunması haline duyarlılaşma denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, duyarlılaşmaya örnek verilebilir?

Bulutlarda olan bir çarpışma, duyma engelli biri tarafından; sadece yıldırım manzarası, görme engelli biri tarafından ise sadece gök gürültüsü olarak algılanabilir.

Buna göre, algı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Yüz metre ilerideki bir ormanı görür görmez, algımız hemen devreye girer. Bu süreçte öndeki ağaçları daha ayrıntı- lı algılayabilir, yapraklarından ne ağacı olduğunu çıkarabiliriz. Fakat ormandan uzaklaştıkça ayrıntılar kaybolmaktadır. Önde yer alanları; dalı, yaprağı, gövdeleriyle bir ağaç, uzaklaştıkça ağaçları ise orman diye nitelendiririz.

Bu durumu Gestaltçı yaklaşıma göre, aşağıdaki kavram çiftlerinden hangileriyle ifade edebiliriz?

Algılama sürecimizi; içsel veya dışsal unsurlar, doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi algıyı niteliği bakımından etkilemektedir?

İnsan bir makine olmadığı için, uyarıcılara ortak davranışlar göstermez.Fakat bazı ortak tepkiler, insanın elinde olmadan gerçekleşir. Örneğin bir insanın aşırı ışığa veya acıya karşı duyarsız kalabilmesi mümkün değildir. Bu nedenle uyarıcı davranış ilişkisinde tek taraflılık söz konusu değildir. Organizma, uyarıcıyı işine geldiği gibi yorumlamak istese de bunu belli bir yere kadar yapabilir.

Parçada algıyı etkileyen hangi faktör üzerinde durulmaktadır?