11. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi 2

Jaspers’a göre; bizi felsefe yapma konusunda harekete geçiren, sebeplerden biri şüphe ve emin olma halidir. Yüzyıllardır, bilim adamları elde ettikleri sonuçlara bakıp, hakikati yakaladıklarını savunurken, felsefeciler ise hakikat konusunda temkinli davranmışlardır.

Buna göre bilimsel ve felsefi bilgi ile ilgili çıkarılabilecek doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Ahlak alanında kullanılan “doğru ve yanlış” değer ölçütleri, bireysel düşünce ve duygulardan etkilenmez. Tıpkı bilimsel bilgide olduğu gibi, kişiye ve zamana göre değişmez. “Hırsızlık kötüdür.” önermesi ile “dünyanın şekli geoid’tir” önermesinin doğruluk ölçütleri aslında aynıdır.

Bu düşünceyi savunan bir kişinin, ahlak alanında kullandığı değer ölçütü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Doğruluk; bilginin nesnesine uygunluğudur. Nesne soyut yada somut olabilir. Uygunsa doğru değilse yanlıştır. Gerçeklik ise bir tür var olma-olmama durumudur. “Kar beyazdır” önermesi’nin doğruluğu, yağan karın gerçekte beyaz olup olmadığına bakmaktan geçer.

Bu parçaya göre doğruluğu gerçeklikten ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir?

Epistemoloji’nin temel konularından olan; doğruluk ve gerçeklik ilişkisi hakkında filozoflar,bazı doğruluk ölçütleri geliştirmişlerdir. Bu ölçütlerden en önemlisi, olan tutarlılık; bize sağlam bir zeminde hareket etme fırsatı vermekle, birlikte süreç boyunca, artık güvenlik sigortamız olacaktır.

Parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

Bir felsefi düşüncenin, sistemli olabilmesi için, ortaya konan bilgilerde uygunluk, tutarlılık(kavramlar- önermeler arasındaki), apaçıklık,pratik yarar ve tümel uzlaşım ölçütlerine uygun olması gerekir. Bunlar olmaksızın yola çıkan filozofun akıbeti, pusulasız yola çıkıp, fırtına içinde rotayı kaybeden kaptana benzer.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İlk zamanlar felsefe bilgiyi iki boyutta ele alır. Theorik yaşam daha çok kuramsal bilgiye dayanırken, Praksis nesnel gerçekliğin iş ve üretim sürecine karşılık gelmektedir. Bu nedenle, praksis, evrene egemen olma anlamındaki sürece karşılık gelirken, Theoria, felsefenin bizatihi kendisini oluşturan “bilmek için bilme” arzusuna karşılık gelmektedir.

Parçadan hareketle felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Wegener’e göre bütün kıtalar Pangea adlı büyük bir ana karanın parçalanmasıyla ortaya çıkmıştır. Öğrenme sürecini de buna benzetebiliriz. Önce irili ufaklı kara parçaları görür, sonra bunları keşfederek; Pangea’nın varlığına dair ipuçları elde eder, nihayet en sonunda zihnimizde onun varlığını kesinleştiririz. Bu tıpkı yapbozun parçalarını birleştirmek gibi yapbozu yapıp tekrar bozarız sonra tekrar yaparız, sonu olmaksızın devam eden bir sürece benzer.

Parçada felsefenin bilgiye yaklaşımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır?

“Bilme edimi, oldukça karmaşık bir süreçtir. Şu anda bu satırları okurken bile; belki bir “acaba” deyip merak ettiniz ve” nasıl anlıyoruz” diye kendinize sormaya başladınız bile, kim bilebilir?

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aranmaktadır?

Bilmenin imkanlılığı sorusu, zaman zaman karamsarlığa kapılmamıza neden olsa da; bu çarpışma, yolculuğun devamı için bir engel değildir; Gorgias’ın doğru yoktur!, haykırışına şahit olurken, birdenbire Platon’un asıl gerçekliği başka dünyadaki ideler alemine dayandırmasına, oradan Hegel’in, gerçek olanı aklileştirme serüvenine geçebiliriz felsefede. Düşünmenin derin dehlizlerinde , sonluluk olmadığını ve duvarın öbür tarafına geçmenin de mümkün olabildiğini görürüz.

Parçada anlatılmak istenen felsefi problem aşağıdakilerden hangisidir?

Doğruluk, “herkesin aynı şeyi düşünmesi ve söylemesidir” diyenler evrensel bir hakikatten, hatta bunun öğretilebileceğinden söz edebilir. Oysaki çoğunluk üzerinde uzlaştığı konularda yanılabilir. Bu nedenle, doğruluğun meşruiyet zemini, kaygandır.

Metinde eleştiri yapılan doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

Filozoflar; mevcut kavramlardan önermeler üretmektedir. Ancak bu sürecin sonunda akıl yürütme gerçekleşebilmektedir. Akıl yürütme sürecinde, ya yeni düşünce üretilir yahut başkalarının ürettiği düşünceler eleştirilir. Kavramların zihinsel analizi yapılır ve üretilen düşüncelerin birbirleriyle tutarlılığına bakılır.

Verilen açıklama aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait olabilir?